1-a de Marto 2023

Tshilidzi Marwala estas nomumita rektoro de la Universitato de Unuiĝintaj Nacioj. Li esploras la teorion kaj aplikon de artefarita intelekto en kampoj kiel inĝenierio, ekonomiko kaj medicino

20250301

2-a de Marto 1989

La dek du landoj de la Eŭropa Komunumo (nuntempe Eŭropa Unio) interkonsentas la malpermeson produkti ĉiajn klorfluorkarbonojn (CFC aŭ KFK) antaŭ la fino de la 20-a jarcento

20250302

3-a de Marto 1845

Naskiĝas matematikisto Georg Cantor. Li estis kunelpensanto de aroteorio kaj formaligis la nocion de nefinio surbaze de la transfiniaj nombroj

20250303

4-a de Marto 1901

Naskiĝas arkeologo Francis Turville-Petre. Proksime de la Galilea Maro li eltrovis la unuan hominidan fosilion en Okcidenta Azio, nuntempe klasifikita en la genro Homo heidelbergensis

20250304

5-a de Marto 2009

Kemiisto Tebello Nyokong ricevas la Premion L’Oréal-Unesko por Virinoj en Scienco pro sia kontribuo al uzo de lumo (fototerapio) por kuraci kanceron aŭ ripari damaĝojn ĉe la naturmedio

20250305

6-a de Marto 1040

Mortas matematikisto kaj fizikisto Ibn al-Haytham (Alhazen). Li disvolvis la unuan sciencan metodon laŭ eksperimenta indukto kaj estis ankaŭ la unua kiu ĝuste klarigis la teorion de vidado

20250306

7-a de Marto 1765

Naskiĝas inventisto kaj amatora sciencisto Joseph Nicéphore Niépce. Li inventis heliografion, konsideratan la unua sukcesinta fotografia tekniko de senpera pozitivo

20250307

8-a de Marto 415 (aŭ 416)

Unu el la eblaj datoj kiam estis murdita Hipatia de Aleksandrio. Pioniro de scienco, ŝi verkis pri astronomio, geometrio kaj algebro kaj dezajnis instrumentojn kiel plata astrolabo

20250308

9-a de Marto 885

Mortas matematikisto, astronomo kaj filozofo Abu Ma’shar (Albumasar). Li evoluigis heliocentran modelon de la sunsistemo, anstataŭ geocentran

20250309

10-a de Marto 1900

Naskiĝas fizikisto kaj edukisto Louise Zung-nyi Loh. Ŝi estis kunfondinto de la Ĉina Matematika Societo. Post sia morto, ŝi lasis stipendian fonduson por studentoj interesitaj pri esplorado de Orienta Azio

20250310

11-a de Marto 1925

Naskiĝas fizikkemiisto Margaret O. Dayhoff. Ŝi estis pioniro en la aplikado de matematiko kaj komputikaj sciencoj al biokemio. Inter aliaj, ŝi kreis datumbazojn de proteinoj kaj nukleaj acidoj

20250311

12-a de Marto 1925

Naskiĝas fizikisto Leo Esaki. Li estis kuneltrovinto de la tunela efiko de elektrono, pro kio li ricevis Nobelpremion. Profitante tiun ĉi efikon, li inventis la diodon de Esaki

20250312

13-a de Marto 1888

Naskiĝas botanikisto Susan Delano McKelvey. Ŝi publikigis la unuan monografion pri siringoj kaj, en 1925, priskribis novan specion de tiu ĉi tipo (Syringa rugulosa)

20250313

14-a de Marto 1859

Naskiĝas botanikisto Dorothea Pertz. Ŝi esploris heredon en la plantogenro Veronica kaj, post emeritiĝo, laboris pri katalogado de literaturo pri vegetala fiziologio

20250314

15-a de Marto 1860

Naskiĝas mikrobiologo Waldemar Haffkine. Li laboradis por malkreskigi la mortojn pro ĥolero, kion li atingis pere de la disvolvado de mildigita kultivado de la bakterio kiu kaŭzas tiun malsanon

20250315

16-a de Marto 2019

Inĝeniero Sara Gómez Martín ricevas la premion Virinoj kaj Teknologio de la Fondaĵo Orange, pro sia elstara laboro kiel instruisto kaj esploristo en la kampo de Industria Inĝenierio

20250316

17-a de Marto 1923

Naskiĝas paleontologo Gertruda Biernat. Substrekinda estas ŝia laboro pri identigado kaj studado de brakiopodoj en la Ordovicia periodo de Paleozoiko

20250317

18-a de Marto 2015

Nuklea fizikisto Rajaâ Cherkaoui El Moursli ricevas la Premion L’Oréal-Unesko por Virinoj en Scienco pro sia kontribuo al la pruvo de la ekzisto de la bosono de Higgs

20250318

19-a de Marto 1406

Mortas historiisto, sociologo, geografo, ekonomikisto kaj filozofo Ibn Ĥaldun. Li estis prainiciatinto de historia sociologio kaj fondinto de sociologio, la ilm al-iytimaa aŭ scienco de la socio

20250319

20-a de Marto 2023

3 Mortas biologo Tewolde Berhan Gebre Egziabher. Li ricevis la premion Right Livelihood pro protektado de biodiverseco kaj de la rajtoj de terkulturistoj kaj komunumoj rilate iliajn genetikajn rimedojn

20250320

21-a de Marto 2021

Mortas esploristo pri bestproduktado Peter J. Van Soest. Li revoluciis la manieron mezuri la nutran valoron de furaĝoj, kiuj nutras remaĉulojn

20250321

22-a de Marto 1855

Baritono kaj kantinstruisto Manuel Patricio García sendas sian sciencan komunikaĵon Observoj pri la homa voĉo, kie li priskribas sian modelon de laringoskopo

20250322

23-a de Marto 1908

Naskiĝas marbotanikisto Mary Parke. Ŝi eltrovis ke la mikroalgo Isochrysis galbana estas tre taŭga por nutri ostrolarvojn, kio instigis ĝian uzadon en akvokulturo tutmonde

20250323

24-a de Marto 1891

Naskiĝas ekologo kaj limnologo Kathleen E. Carpenter. Ŝia esplorado fokusiĝis sur la efikoj de mineja poluo sur akvovivantaj organismoj

20250324

25-a de Marto 1655

Astronomo Christiaan Huygens eltrovas Titanon. Ĝi estas la plej granda el la lunoj de Saturno kaj la unua priskribita

20250325

26-a de Marto 1909

Naskiĝas kemiisto kaj parfumisto Germaine Cellier. Ŝi estis unu el la unuaj parfumistoj de sia tempo kaj kreis la parfumon Bandit, al kiu ŝi aldonis 1% da izobutilkinolino por transdoni al ĝi ledan aromon

20250326

27-a de Marto 1712

Naskiĝas bestkuracisto Claude Bourgelat. Li fondis la altlernejajn veterinarajn institutojn de Liono kaj Maisons-Alfort. Li estas konsiderata la fondinto de ĉevalmedicino en Francio

20250327

28-a de Marto 1883

Naskiĝas neŭrologo Natalia Zylberlast-Zand. Ŝi esploris, interalie, pri komata encefalito, pri la piramidala sistemo kaj pri malsano de rigideco kaŭzata en la malantaŭa parto de la cerbo

20250328

29-a de Marto 1927

Naskiĝas kemiisto Ottilia Rodrigues Affonso Mitidieri. Elstaras ŝiaj laboroj pri enzimoj, precipe la ksantinoksidazo kaj la superoksid-dismutazo

20250329

30-a de Marto 1138

Naskiĝas la filozofo kaj teologo Moses ben Maimon (Majmonido). Lia ĉefa laboro konsistis el la fiksado de la juda teologio sur la principoj de racio, laŭ la filozofio de Aristotelo

20250330

31-a de Marto 1945

Mortas arkeologo kaj flegisto Harriet Ann Boyd Hawes. Ŝi estas konsiderata la unua virino kiu gvidis ege gravan arkeologian prifosadon, en la minoa mintavolo de Gurnia (Kreto)

20250331