1755/11/1

Lisboako Lurrikara Handia gertatu zen. Aditu ugari bildu ziren haren azalpen zientifikoa bilatu nahian, eta sismologia modernoaren oinarriak ezarri zituen

20241101

1954/11/2

Pere Alberch biologoa jaio zen. Natur Zientzien Museo Nazionaleko zuzendari izan zen, ikerketa-sailak eraberritu zituen, bildumen modernizazioa bultzatu zuen eta erakusketa pizgarriak egin zituen

20241102

1887/11/3

Eileen Hendriks geologoa jaio zen. Bere prestakuntzaren araberako kategoria profesionalean sartzerik izan ez bazuen ere, Devoneko eta Kornualleseko (Britainia Handia) geologiari buruz egindako lanagatik saritu zuten

20241103

1933/11/4

Charles Kuen Kao ingeniari elektriko eta Nobel sariduna jaio zen. Aitzindaria izan zen telekomunikazioetan zuntz optikoa garatzen eta erabiltzen

20241104

1947/11/5

Sallie W. Chisholm itsas biologo eta ozeanografoa jaio zen. Itsas fitoplankton ugariena (Prochlorococcus) aurkitu zutenetako bat izan zen, eta aditua da ozeanoetako mikrobioen ekologian eta bilakaeran

20241105

1886/11/6

Ida Barney astronomoa jaio zen. 150.000 izarren neurri astrometrikoak biltzen dituzten bere 22 liburukiengatik da ezaguna

20241106

2019/11/7

Margarita Salas biokimikaria hil zen. Biologia molekularra bultzatu zuen Espainian eta DNA entzima polimerasa isolatu zuen phi 29 fagoa oinarri hartuta. Aurkikuntza horri esker, DNA zabaltzea lortu zen

20241107

1917/11/8

Kamal Ranadive zientzialaria jaio zen. Indiako ehun-laboreen lehen ikerketa-laborategia ezarri zuen, eta minbizien eta birusen arteko harremanari buruz egindako lanagatik da ezaguna

20241108

1850/11/9

Ignacio Bolívar jaio zen, bere garaiko entomologo bikainenetako bat. Natur Zientzien Museo Nazionaleko zuzendari gisa, bere hastapenetan izan zuen bikaintasuna berreskuratu zuen museoak

20241109

1935/11/10

Igor Novikov astrofisikari teoriko eta kosmologoa jaio zen. Novikoven autokonsistentzia-printzipioa azaldu zuen, denboran zeharreko bidaietako paradoxen arazoak konpontzeko

20241110

1930/11/11

US1781541 patentea eman zitzaien Albert Einsteini eta Leó Szilardi beren asmakuntzagatik: Einstein hozkailua. Urteetan zehar etxeko hozte-teknologia hobetzeko lan egin zuten bi fisikari horiek

20241111

1926/11/12

Taneko Suzuki biokimikari eta nutrizionista jaio zen. Proteinen kimikan eta arrain-proteinen bidezko elikagaiak egiten aditua izan zen, Marinbeef kontzentratua kasu

20241112

1893/11/13

Mary Ellinor Lucy Archer botanikari eta liburuzaina jaio zen. Sailkapen hamartar unibertsala CSIROn sartzea bultzatu zuen, eta aitzindaria izan zen liburutegien arteko maileguen kontzeptuan

20241113

1962/11/14

Fang Fang Kullander jaio zen. Txinako akuikulturan eta Myanmarko ur kontinentalen ezagutzan egindako ekarpenengatik da ezaguna. ECOCARP proiektu sino-europarra sortu zuen

20241114

1888/11/15

Agnes Sjöberg albaitaria jaio zen. Europako lehena izan zen, eta, seguruenik, munduko lehena, albaitaritzako doktoregoa defendatzen (zaldien begietako jarioari buruzkoa)

20241115

1974/11/16

Areciboko (Puerto Rico) Irrati-teleskopiotik, Areciboko mezua bidali zen kanpoko espaziora. Eguzki-sistemaren, Lurraren eta gizakiaren egoerari buruzko datuak biltzen ditu

20241116

1935/11/17

Matilda Evans medikua hil zen. Afroamerikarrei, batez ere haurrei, arreta mediko hobea ematearen alde lan egin zuen

20241117

1863/11/18

Odon de Buen naturalista eta ozeanografoa jaio zen. Bere ekarpen ugarien artean, 1914an Espainiako Ozeanografia Institutua sortzea izan da nabarmenena

20241118

1847/11/19

Carl Friedländer mikrobiologoa jaio zen. Pneumonia eragiten duen Klebsiella pneumoniae bakterioa identifikatu zuen. Friedlanderren baziloa esaten zaio bakterio horri

20241119

1984/11/20

SETI Institutua sortu zen, unibertsoan bizitza adimenduna bilatzen duen irabazi-asmorik gabeko erakundea

20241120

1871/11/21

Clotilde-Camille Deflandre medikua jaio zen. Paul Carnotekin batera, eritropoyetina aurkitu zuen, globulu gorriak (eritrozitoak) ekoizteko estimulatzaile natural nagusia

20241121

1880/11/22

Pauline Ramart kimikaria jaio zen. Erradiazio ultramorearen espektroaren eta erradiologiarekin lotutako erreakzio kimikoen arteko erlazioari buruzko lanak egin ditu

20241122

1927/11/23

Erik Rotheim ingeniari kimikoak lehen aerosol-pote balbuladuna patentatu zuen, produktu eta sistema propultsatzaileak eduki eta eman zitzakeena. Lainoztagailu modernoaren aitzindaria izan zen

20241123

1914/11/24

Bessie Blount Griffin fisioterapeuta jaio zen. Eguneroko zereginak egiteko modu berriak irakatsi zizkien eskuak ezgaituak zituzten soldadu ohiei, eta anputatuentzako elikadura-sistema asmatu zuen

20241124

1937/11/25

Martha Bilotti-Aliaga estatistikaria jaio zen. Estatistika irakasteko metodo berritzaileak garatu zituen, ikasleen artean espiritu kritikoa eta arrazoiketa piztuz

20241125

1907/11/26

Ruth M. Patrick botanikari eta limnologoa jaio zen. Aitzindaria izan zen ur gezako ekosistemen osasun-egoera diagnostikatzeko diatomeak erabiltzen

20241126

2021/11/27

Conxoko Oturuntzako Basoko haritzak (Quercus robur L.) Espainiako Urteko Zuhaitza lehiaketa irabazi zuen 2022an. 250 urte baino gehiago ditu zuhaitz horrek, eta Rosalia de Castrok defendatu zuen salaketa ekologiko aitzindari batean

20241127

1924/11/28

Johanna Döbereiner nekazaritza-ingeniaria jaio zen. Nitrogenoaren finkapen biologikoa aztertu zuen, eta Brasilgo soja-soroetan ongarri nitrogenatuarekiko mendekotasuna gutxitzen lagundu zuen

20241128

1849/11/29

John Fleming ingeniaria jaio zen. Huts-diodoa asmatu zuen, elektronikaren hasieratzat hartzen den mugarria

20241129

1950/11/30

Laktosa gutxi duten esnekiak ekoizteko metodo baten patentea eskatu zen. Esnean dagoen laktosaren digestio entzimatikoan oinarritzen da

20241130