2021/5/1

Helen Murray Free kimikari eta asmatzailea hil zen. Alfred senarrarekin batera, murgiltzeko eta irakurtzeko lehen zerrenda erreaktiboak egin zituen, diagnostiko-probetan erabiltzeko

20250501

2012/5/2

Ofizialki ireki zuten Ghanako Zientzia eta Teknologia Espazialeko Institutua (GSSTI), astrofisikari, teledetekzioari, baliabide naturalen kudeaketari edo eguraldiaren iragarpenari buruz ikertzeko

20250502

1845/5/3

Iliá (Élie) Méchnikov zoologoa jaio zen. Aitzindaria immunologia eta gerontologia arloetan. Probiotiko kontzeptuaren oinarriak ezarri zituen eta baita osasuna, hesteetako mikrobiota eta dietaren arteko erlazioan ere

20250503

1915/5/4

Maria Matilde Principi entomologoa jaio zen. Intsektu neuropteroideoak aztertu zituen, inurri lehoiak deitutakoak barne, beste intsektu txikiago batzuez elikatzen direnak

20250504

1835/5/5

Europa kontinentaleko lehen trenbidea inauguratu zen Belgikan: Brusela-Malinas linea

20250505

1897/5/6

Wifredo Ricart ingeniaria jaio zen. Hegazkin-motorren zein kamioien eta automobilen diseinuan eta fabrikazioan lan egin zuen, Pegaso Z-102 kirol-auto mitikoan esterako

20250506

1998/5/7

Allan MacLeod Cormack fisikaria hil zen. Godfrey Newbold Hounsfidelekin batera, Fisiologia edo Medikuntzako Nobel saria jaso zuen 1979an, ordenagailu bidezko tomografia axiala (OTA) garatzeagatik

20250507

1869/5/8

Flora Murray medikua jaio zen. Louisa Garrett Anderson bikotekidearekin batera, emakumeen ospitale-erakundea sortu zuen Lehen Mundu Gerran zauritutako soldaduak artatzeko

20250508

2022/5/9

CSICek Margarita Salas domina sortu zuen. Harrezkero, ikertzaileen ikuskaritzan edo zuzendaritzan egindako ibilbide onena saritzen du urtero domina horrek

20250509

1788/5/10

Jean Augustin Fresnel fisikaria jaio zen. Funtsezko eginkizuna izan zuen argiaren uhinen teoriaren onarpenean, eta Fresnelen lentea asmatu zuen, oso egokia itsasargietan, semaforoetan edo telebistetan erabiltzeko

20250510

2019/5/11

Hubertine Rose Éholie akademikoa hil zen. Kimikan espezializatua zen, eta mundu akademikoan genero-arrakala murrizteko egin zuen ahaleginagatik da ezaguna

20250511

2022/5/12

NASAk iragarri zuen landareak haz daitezkeela ilargi-erregolitoan. Ilargi-lur mota horren laginak Apolo misioko astronautek ekarri zituzten Lurrera

20250512

1888/5/13

Inge Lehmann sismologoa jaio zen. Kanpoko nukleoa barne-nukleotik bereizten duen etena aurkitu zuen, eta bere izena darama bere omenez: Lehmannen etena

20250513

1868/5/14

Magnus Hirschfeld medikua jaio zen. Sexu-orientazioa sortzetikoa dela defendatu zuen, eta ez hautu bat, eta sexualitatea zientifikoki ulertzeak gutxiengo sexualekiko tolerantzia sustatzen duela

20250514

1908/5/15

Helen Alma Newton Turner genetista eta estatistikaria jaio zen. Ardi hazkuntzan liderra izan zen, eta genetika kuantitatiboa aplikatu zuen ardi-artile merinoaren kalitatea eta ekoizpena hobetzeko

20250515

1950/5/16

Johannes Georg Bednorz fisikaria jaio zen. Karl Alexander Müllerrekin batera, Fisikako Nobel saria jaso zuen material zeramikoen supereroankortasunaren alorrean egindako aurkikuntzengatik

20250516

2021/5/17

Sebsebe Demissew botanikariak Smithsonian Erakundearen Botanika Tropikaleko Bikaintasunaren Cuatrecasas domina jaso zuen, askotariko flora etiopiarra kontserbatzeko egindako lanagatik

20250517

1975/5/18

Christopher Strachey informatikari teorikoa hil zen. Besteak beste, konputagailurako lehen musika-programetako bat egin zuen

20250518

1898/5/19

Mary Louisa Willard jaio zen. Mikrokimikan espezializatu zen, eta ilearen eta odolaren analisia sartu zuen, hilketetan erabilitako armak identifikatzeko. Lady Sherlock deitzen zioten

20250519

2015/5/20

Turkanan (Kenya) 3,3 milioi urteko harrizko tresnak aurkitu zituztela argitaratu zen. Mendebaldeko Turkana Proiektu Arkeologikoak (WTAP) gizateriaren jatorria ikertzen du 1996tik

20250520

2023/5/21

Rayyanah Barnawi ikertzailea Saudi Arabiako lehen emakume astronauta bihurtu zen. Zelula amek zero grabitatean zer-nolako portaera zuten aztertu zuen Nazioarteko Espazio Estazioan

20250521

2025/5/22

22q11 Sindromearen Nazioarteko Eguna. Helburua da gaixotasun arraro horren inguruan sentsibilizatzea eta haren diagnostikoan eta tratamenduetan ikerketa eta aurrerapenak sustatzea

20250522

1905/5/23

Myra Keen malakologoa jaio zen. Bere ikerketak moluskuen sistematika eta itsas moluskuen paleontologia izan zituen ardatz, bai eta Panamica probintziako itsas moluskuen fauna ere

20250523

2012/5/24

Antonina Rodrigoren Una mujer silenciada liburua argitaratu zen. María Teresa Toral zientzialariaren bizitza eta erbesteratzea kontatzen ditu. Elementu kimikoen pisu atomikoen zehaztapena aztertu zuen Toralek

20250524

1888/5/25

Louise Jensen Stakman fitopatologoa jaio zen. Besteak beste, zerealen patogenoak diren onddo inperfektuak ikertu zituen

20250525

2003/5/26

Thomas R. Odhiambo entomologo eta ingurumen-ekintzailea hil zen. Gaixotasunen bektore-intsektuen kontrola ikertu zuen eta Intsektuen Fisiologia eta Ekologiako Nazioarteko Zentroa (ICIPE) sortu zuen

20250526

1876/5/27

Sibyl Taite Widdows kimikaria jaio zen. Emakumeen esnearen konposizioari eta jariatzeari buruz ikertu zuen

20250527

1915/5/28

Joseph Greenberg hizkuntzalaria jaio zen. Hizkuntzak sailkatzen eta unibertsal linguistikoak bilatzen lan egin zuen. Afrikako hizkuntzak lau unitate filogenetikotan sailkatzea proposatu zuen

20250528

1035/5/29

Ibn al-Samh matematikari eta astronomoa hil zen. Ekuatorioa asmatu zuen, Eguzkiak, Ilargiak eta planetek zerumugan dituzten posizioak zehazteko erabiltzen zen tresna astronomikoa

20250529

1965/5/30

Louis Hjelmslev hizkuntzalaria hil zen. Hans Jørgen Uldall-ekin batera glosematika garatu zuen, glosarioak kalkulu matematikoaren antzeko ikuspegi zientifikoarekin aztertzen dituena

20250530

1914/5/31

Angelo Moriondo asmatzaile eta enpresaria hil zen. Kafe espresoaren lehen makina modernotzat hartu dena patentatu izanagatik da ezaguna

20250531