1925/9/1
Odón de Buen ozeanografoak Resumen de un Curso de Biología argitaratu zuen, eta harekin eduki ekologikoak lehen aldiz agertu ziren Espainiako curriculum-testuliburuetan
2024/9/2
CSICek erakutsi zuen hezeguneak eraginkorrak direla hondakin-uren tratamenduan antibiotikoak desagerrarazteko. Teknologia konbentzionala baino eraginkorragoa izan zen naturan oinarritutako irtenbide hori
1923/9/3
Larisa Popugayeva geologoa jaio zen. Natalia Sarsadskirh geologoarekin batera, Zarnitsa meategia aurkitu zuen 1954an, Errusiako eta munduko diamante-meategi handienetako bat
1913/9/4
Stanford Moore biokimikaria jaio zen. Nobel Saria irabazi zuen erribonukleasaren molekulen nukleoaren egitura kimikoaren eta jarduera katalitikoaren arteko erlazioari buruz egin zituen ikerketengatik
1975/9/5
Alice Catherine Evans mikrobiologoa hil zen. Bruzelosia transmititzeko mekanismoa aurkitu zuen, eta behi-esnearen pasteurizazioa gomendatu zuen
1943/9/6
Richard J. Roberts kimikaria jaio zen. Nobel saria jaso zuen Phillip Sharpekin batera, introiei buruz egindako lanagatik. Introiak DNAren zatiak dira, baina desagertu egiten dira proteina bihurtu aurretik
1829/9/7
August Kekulé kimikaria jaio zen. Kimikaren teoria estrukturalaren sortzaileetako bat izan zen, karbono-atomoaren tetrabalentzian eta lotura kimikoaren kontzeptuan oinarritua
1522/9/8
Joan Sebastian Elkanok amaitu zuen Fernando de Magallanesekin batera hasitako mundu-bira. Gertaera horri esker ezagutu zen lur-esfera, kartografia modernoaren oinarria
2023/9/9
Gibson Mandishona matematikari eta estatistikaria hil zen. Ezaguna da energia berriztagarriei buruz egin zuen lanagatik eta Bob Marleyrekin batera Zimbabwe abestiaren egilea izateagatik
1846/9/10
Elias Howe asmatzaileak atzera-puntadak egiteko makina patentatu zuen. Walter Huntek egindako eredua erabili eta hobetu zuen. Horrek asmakizunaren jabetza intelektualari buruzko auzia eragin zuen
2024/9/11
Zientziak nekazaritzako elikaduran duen balioaren aldeko manifestua aurkeztu zen Madrilen. Zientziak nekazaritzako elikagaien sektoreari buruzko gezurrei aurre egin ote diezaiekeen planteatzen da bertan
1965/9/12
Sandra Lavorel ekologoa jaio zen. Ekologiako Ramon Margalef saria eman zioten 2020an, ezaugarri funtzionaletan oinarritutako ekologiari egindako ekarpenagatik
1860/9/13
Thoma Ionescu medikua jaio zen. Errumaniako kirurgia eta anatomia topografikoko eskolaren sortzailea izateagatik eta kirurgia-teknika berriak garatzeagatik da ezaguna
1915/9/14
John Dobson astronomo afizionatu eta dibulgatzailea jaio zen. Teleskopio eramangarri iraultzaile eta merke baten diseinua bultzatu zuen, bere izena daramana: Dobson teleskopioa
2019/9/15
UICNko Espezieen Biziraupenerako Batzordeko estuarioetako espezialisten taldeak erabaki zuen espezie iraungien zerrendan sartzea Yangtse ibaiko espatula-arraina (Psephurus gladius)
1956/9/16
María Jesús (Susie) Bayarri García estatistikaria jaio zen. Estatistika bayestarraren ikasketa, irakaskuntza eta sustapenean oinarritu zen bere bizitza profesionala
1849/9/17
Sofia Pereiaslavtseva biologoa jaio zen. Bere ikerketa-lanak anfipodoen eta turbelarioen enbrioi-garapena izan zuen ardatz. Itsaso Beltzeko 200 animalia-espezie katalogatu zituen, 105 protozoo barne
2003/9/18
Matematika Zientzien Afrikako Institutua (AIMS) inauguratu zuten. Afrikako adimen onenak trebatzea du helburu, zientzia eta teknologia ekoizteko eta lurralde hori garatzeko erabiltzeko
1898/9/19
Erik Andreas Rotheim ingeniari kimikoa jaio zen. Ezaguna da fluidoak eduki eta banatu zitzakeen lehen aerosol-pote balbuladuna asmatzeagatik
1880/9/20
Elizabeth Kenny erizaina jaio zen. Poliomielitisaren ondorioak minimizatzeko teknika bat garatu zuen, ohartu baitzen kaltetutako muskuluak zurrun zeudela, baina ez behin betiko kaltetuta
1906/9/21
Elena Paunero Ruiz botanikaria jaio zen. Mikologian eta agrostologian lan egin zuen. Madrilgo Errege Lorategi Botanikoko (CSIC) belarren saileko burua izan zen
1888/9/22
National Geographic Magazine aldizkariaren lehen alea argitaratu zuten. Zientzia-dibulgaziotik gertu zegoen aldizkari gisa sortu zen eta oso ezagun egin zen material grafikoan zuen estandar handiagatik
2024/9/23
CSICeko ikertzaileek basarrosen hiru espezie aurkitu zituzten Kanarietako hiru sumendi garai eta zaharrenetan: Rosa roque-muchachensis, Rosa cannadas-teydensis eta Rosa gran-canariae
2018/9/24
Yacouba Sawadogok Right Livelihood Saria jaso zuen zaï-zuloen bidez laborantza teknika tradizionala hobetzeagatik, Sahelen basamortutzeak eragindako lurrak leheneratzen lagundu baitzuen
1956/9/25
Danny Hillis ingeniaria jaio zen. Connection Machine gailua diseinatu zuen, adimen artifizialaren eraikuntzan aurrera egiteko superkonputagailu paraleloa
1962/9/26
Rachel Carson itsas biologo eta ekologistak Silent spring (Udaberri isila) liburua argitaratu zuen. Bertan, pestizidek ingurumenean eragin ditzaketen ondorio kaltegarriez ohartarazi zuen
2009/9/27
Johannes Dewald Roode informazio-sistemetako ikertzailea hil zen. Informazio Sistemen Elkartearen Leo Saria jaso zuen 2008an, diziplina horretan egindako lorpen bikainengatik
1980/9/28
Carl Saganen Cosmos: A Personal Voyage (Kosmosa: bidaia pertsonala) dokumental-saila estreinatu zuten. Telesail horrek 500 milioi pertsona baino gehiagorengana hurbildu du zientzia 60 herrialde baino gehiagotan
